14 Ocak 2025 tarihli ve 32782 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği”, sanayi kaynaklı hava, su ve toprak kirliliğini önlemek amacıyla entegre kirlilik önleme ve kontrol yaklaşımını benimsemektedir. Bu yönetmelik, sanayide yeşil dönüşümü teşvik ederek kaynakların verimli kullanılmasını hedeflemektedir.
Amaç ve Kapsam: Yönetmelik, Ek-1 ve Ek-2 listelerinde belirtilen faaliyetleri yürüten işletmeleri kapsar. Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile nükleer santraller kapsam dışındadır. Temel amaç, sanayi kaynaklı emisyonları ve atık oluşumunu kaynağında azaltarak çevrenin bütüncül olarak korunmasını sağlamaktır.
Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi: İşletmeler, çevresel sürdürülebilirliklerini belgelemek için “Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi” almak zorundadır. Bu belge, işletmelerin çevresel performanslarını değerlendirmek ve geliştirmek için bir referans niteliğindedir. Belge kategorileri, Mevcut En İyi Teknikler’e (MET) uyum seviyesine göre A’dan (en yüksek uyum) F’ye (en düşük uyum) kadar sınıflandırılır.
Emisyon Sınır Değerleri ve MET Uygulaması: İşletmeler, belirlenen emisyon sınır değerlerine (ESD) uymakla yükümlüdür. Ayrıca, uluslararası kabul görmüş en etkin ve uygulanabilir temiz üretim teknikleri olan MET’leri uygulamaları gerekmektedir. MET’ler ile ilişkili emisyon seviyeleri (MET-İES) de dikkate alınarak, işletmelerin emisyonlarını kontrol etmeleri beklenmektedir.
Çevresel Sürdürülebilirlik Uzmanları: Belgelendirme sürecinde, Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevresel sürdürülebilirlik uzmanları ve başuzmanları görev alacaktır. Bu uzmanlar, işletmelerin mevcut durum raporlarını hazırlayacak, değerlendirme ve gözden geçirme süreçlerini yürütecek ve süreçlerin koordinasyonunu sağlayacaktır.
Geçiş Süreci: Yeni tesisler, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren en az D seviyesinde sanayide yeşil dönüşüm belgesi almakla yükümlüdür. Mevcut tesisler ise, 31 Aralık 2028 tarihine kadar en az F seviyesinde, 31 Aralık 2030 tarihine kadar ise en az D seviyesinde belge almak zorundadır.
İdari Yaptırımlar: Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmeler hakkında, 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca idari yaptırımlar uygulanacaktır.
Bu yönetmelik, Türkiye’nin çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında önemli bir adımı temsil etmekte ve sanayi sektöründe yeşil dönüşümü teşvik etmektedir.