Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Raporu 2025 (ESDR 2025), Avrupa’da Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin (SDG’ler) uygulanmasını desteklemek amacıyla güncellenmiş bir veri tabanı ve anlatımlı analizler sunmaktadır. AB, SDG’leri uygulama taahhüdünü birçok kez yinelemiş olsa da, belirlenen hedeflere ulaşmada hala önemli zorluklar mevcuttur.
Avrupa ve AB Ülkelerinin Sürdürülebilir Kalkınma Performansı
• Avrupa, Küresel Lider Konumunda: 20 ülkenin yer aldığı küresel SDG Endeksi’nde ilk 19 sırada Avrupa ülkeleri bulunmaktadır. Ancak ülkeler arasında ciddi farklılıklar gözlenmektedir.
• Finlandiya Lider Konumda: 2025 yılı SDG Endeksi’nde Finlandiya, beşinci kez üst üste birinci sırada yer alırken, onu Danimarka, İsveç, Avusturya ve Norveç takip etmektedir.
• Durağan veya Gerileyen Alanlar: Sosyo-ekonomik göstergelerde yavaş ilerleme veya gerileme yaşanmaktadır. Özellikle çevre ve biyoçeşitlilik alanındaki zorluklar (SDG 2, 12-15) ile iç ve dış eşitsizlikler (SDG 10, 17) dikkat çekmektedir.
• AB İçinde Bölgesel Farklılıklar: Kuzey Avrupa ülkeleri en yüksek SDG puanlarına sahipken, Baltık, Orta ve Doğu Avrupa ile aday ülkeler sürdürülebilir kalkınma açısından geride kalmaktadır.
Öne Çıkan Temel Zorluklar
1.Sosyal Eşitsizlikler ve “Kimseyi Geride Bırakmama” İlkesi:
→ Yoksulluk ve sosyal dışlanma riskleri artmakta, gelir eşitsizlikleri derinleşmektedir.
→ Engelliler için iş gücü piyasası eşitsizlikleri, kadınların yönetim kademelerindeki düşük temsili gibi faktörler olumsuz seyretmektedir.
2.Çevresel ve İklim Hedeflerindeki Gerileme:
→ AB’nin karbon salınımı ve sürdürülebilir gıda sistemleri konularında daha fazla ilerleme kaydetmesi gerekmektedir.
→ Sürdürülebilir tüketim ve üretim süreçleri daha fazla iyileştirme gerektirmektedir.
3.Küresel Olumsuz Etkiler (Spillover Index):
→ AB ülkeleri, küresel karbon salınımı, su tüketimi ve ekolojik ayak izi bakımından yüksek olumsuz dış etkiler üretmektedir.
→ Vergi cennetleri, çevresel etki açısından olumsuz ticari faaliyetler ve konvansiyonel silah ihracatı AB’nin küresel sürdürülebilirlik üzerindeki negatif etkilerini artırmaktadır.
4.Barış, Adalet ve Kurumsal Güçlenme (SDG 16):
→ Basın özgürlüğü endeksinde gerileme, özellikle Ukrayna’daki savaş ve diğer jeopolitik gerginlikler nedeniyle artış göstermektedir.
→ Yolsuzlukla mücadelede ve şeffaflıkta ilerleme kaydedilmesi gerekmektedir.
AB İçin Önerilen Öncelikli Eylem Planı
Rapor, “Avrupa’nın Geleceği İçin Yeni Bir Anlaşma” (European Deal for the Future) çağrısında bulunarak, aşağıdaki önceliklere dikkat çekmektedir:
1.Yeşil ve Dijital Dönüşüme Yatırımların Artırılması: AB, temiz enerji ve dijital teknolojilere yatırımları hızlandırarak, 2028-2035 Çok Yıllı Mali Çerçevesi’ni (MFF) güçlü bir şekilde yapılandırmalıdır.
2.Sosyal Politikaların Güçlendirilmesi: Yükselen enflasyon ve bütçe baskıları nedeniyle, sosyal eşitsizliklerle mücadeleye öncelik verilmelidir.
3.Sürdürülebilir Gıda ve Sağlıklı Beslenmeye Geçiş: Gıda sistemlerinin çevresel etkileri en aza indirilmeli ve sürdürülebilir beslenme politikaları teşvik edilmelidir.
4.AB’nin Küresel Liderlik Rolünü Güçlendirmesi: SDG/Yeşil Mutabakat Diplomasisi kapsamında AB’nin sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda küresel iş birlikleri güçlendirilmelidir.
Sonuç ve Gelecek Perspektifi
Yeni AB liderliği, 2030 hedeflerine ulaşmadan önceki son yönetim dönemidir. Bu nedenle, AB sürdürülebilir kalkınma hedeflerini daha güçlü şekilde iç politikalara entegre etmeli, küresel finansal mimarinin reformunu desteklemeli ve sivil toplum ile daha geniş kapsamlı bir iş birliği mekanizması oluşturmalıdır.
AB’nin 2027’de gerçekleştirilecek SDG Zirvesi için ikinci Gönüllü AB Değerlendirme Raporu’nu hazırlaması, küresel sürdürülebilirlik gündemine yönelik taahhütlerini pekiştirecektir. SDSN ve Avrupa’daki sürdürülebilirlik uzmanları, bilimsel veriler, politika önerileri ve iş birlikleri ile AB’nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasına katkı sağlamaya devam edecektir.
Kaynak: europe-sustainable-development-report-2025
Haber Tarihi: 30.01.2025