Avrupa Parlamentosu CBAM basitleştirme önerilerini kabul etti. Basitleştirme doğrultusunda CBAM Yönetmeliği’nde ekleme ve değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Demir, çelik, alüminyum ve çimento sektöründe ithalatçı başına yılda 50 tona kadar olan ithalatların CBAM kurallarına tabi olmayacağı yeni bir asgari kütle eşik değeri getirilmiştir. Bu eşik değeri yalnızca az miktarda CBAM malı ithal eden ithalatçıların büyük çoğunluğunu (%90) (çoğunlukla küçük ve orta ölçekli işletmeler ve bireyler) muaf tutacaktır. Basitleştirmenin ardından demir, çelik, alüminyum, çimento ve gübre ithalatından kaynaklanan toplam CO2 emisyonlarının %99’u CBAM kapsamında olmaya devam edeceği, böylece iklim hedefinin korunacağı belirtilmiştir.
CBAM Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler ve eklemelerden öne çıkanlar aşağıda verilmiştir.
Yetkili CBAM beyan sahibi statüsüne sahip herhangi bir ithalatçı da dahil olmak üzere bir ithalatçı, belirli bir takvim yılında ithal edilen malların net kütlesinin, 50 ton olan tek kütle bazlı eşik değerini kümülatif olarak aşmaması durumunda, CBAM Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülüklerden muaf tutulacaktır. Bu eşik değeri, ithalatçı ve takvim yılı başına tüm CN kodları kapsamındaki malların toplam net kütlesine uygulanacaktır. Böyle bir durumda, yetkili CBAM beyan sahibi statüsüne sahip bir ithalatçı da dahil olmak üzere ithalatçı, bu muafiyeti ilgili gümrük beyannamesinde beyan edecektir. Bu eşik değeri elektrik ve hidrojen sektöründe uygulanmayacaktır.
Yetkili CBAM beyan sahibi, tek kütle bazlı eşiğin aşıldığı çeyreği takip eden çeyreğin sonuna kadar CBAM sertifikalarını teslim etme yükümlülüğe uymalıdır.
İlgili takvim yılı içinde, yetkili CBAM beyan sahibi statüsündeki herhangi bir ithalatçı da dahil olmak üzere bir ithalatçı, tek kütle bazlı eşiği aşarsa, ithalatçı veya yetkili CBAM beyan sahibi, o takvim yılında ithal edilen tüm ürünlerdeki tüm emisyonlar açısından bu Yönetmelik kapsamındaki tüm yükümlülüklere tabi olacaktır.
Her yılın 30 Eylül tarihine kadar ve 2026 yılı için ilk kez 2027’de, her yetkili CBAM beyan sahibi, bir önceki takvim yılı için bir CBAM beyanı sunmak üzere CBAM Kayıt Sistemi’ni kullanacaktır
Gömülü emisyonların gerçek emisyonlara dayanarak belirlendiği durumlarda, yetkili CBAM beyan sahibi, sunulan CBAM beyanında beyan edilen toplam gömülü emisyonların, belirtilen doğrulama ilkelerine dayalı olarak akredite edilmiş bir doğrulayıcı tarafından doğrulanmasını sağlayacaktır.
Gömülü emisyonların gerçek emisyonlara göre belirlendiği durumlarda, yetkili bir CBAM beyan sahibi, beyan edilen gömülü emisyonlar için üçüncü bir ülkede ödenen karbon fiyatını hesaba katmak amacıyla, CBAM beyanında teslim edilecek CBAM sertifikalarının sayısında bir indirim talep edebilecektir. Bu indirim, yalnızca karbon fiyatının üçüncü bir ülkede fiilen ödenmiş olması halinde talep edilebilecektir.
Gömülü emisyonların varsayılan değerlere göre belirlendiği durumlarda, bir azalma yalnızca yıllık varsayılan karbon fiyatlarına atıfta bulunularak talep edilebilecektir.
Komisyon, CBAM sertifikalarının fiyatını, 2026 yılı için beyan edilen gömülü emisyonlara karşılık gelen fiyatını, AB ETS ödeneklerinin ihale platformundaki kapanış fiyatlarının üç aylık ortalaması olarak, söz konusu emisyonların gömülü olduğu ürünlerin ithalatının üç aylık dönemine göre hesaplayacaktır.
Her yılın 30 Eylül tarihine kadar ve 2026 yılı için ilk kez 2027 yılında, yetkili CBAM beyan sahibi, CBAM Kayıt Sistemi aracılığıyla, beyan edilen ve doğrulanan gömülü emisyonlara karşılık gelen sayıda CBAM sertifikasını, teslim tarihinden önceki takvim yılı için teslim edecektir. Komisyon, teslim edilen CBAM sertifikalarını CBAM Kayıt Sistemi’nden kaldıracaktır. 2027’den itibaren, yetkili CBAM beyan sahibi, her çeyreğin sonunda CBAM Kayıt Sistemi’nde bulunan CBAM sertifikası sayısının, takvim yılının başlangıcından bu yana ithal ettiği tüm ürünlerdeki gömülü emisyonların en az %50’sine karşılık gelmesini sağlayacaktır.
Komisyon, yetkili CBAM beyan sahibinin yerleşik olduğu Üye Devlet adına, ortak merkezi platform aracılığıyla fazla CBAM sertifikalarını geri satın alacaktır. Yetkili CBAM beyan sahibi, geri satın alma talebini, CBAM sertifikalarının teslim edildiği her yılın 31 Ekim tarihine kadar sunacaktır.
Kalsine edilmemiş kaolinik killer CBAM kapsamından çıkarılmıştır. EK 2 CN kodları listesine elektrik enerjisi eklenmiştir.
Kaynak: CBAM Basitleştirme Kabul Metni