Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM / CBAM) doğrulayıcılara akreditasyon verilmesi, akredite doğrulayıcıların kontrol ve gözetimi, akreditasyonun geri çekilmesi ve akreditasyon kuruluşlarının karşılıklı tanınması ve emsal değerlendirmesi için koşulları belirleyen Yönetmelik’in Komisyon Yetki Devredilen Taslağı’nı yayımlandı.
Yönetmelik, ulusal akreditasyon kuruluşlarının, başvuru sahibi tarafından sunulan destekleyici belgeler ve başvuru sahibinin doğrulama ilkelerini uygulama kapasitesi temelinde, CBAM amaçları doğrultusunda akreditasyon vereceği koşulları belirleyecektir. Yönetmelik ayrıca, akredite doğrulayıcıların kontrol ve gözetim koşullarını ve bu amaçla doğrulayıcıların gerekliliklerini ve doğrulama faaliyetlerini, akreditasyonun geri çekilmesi de dahil olmak üzere uygulanabilir idari tedbirleri ve ulusal akreditasyon kuruluşları, ulusal yetkili makamlar ve Avrupa Komisyonu arasında bilgi alışverişini belirleyecektir. Yönetmelik, Üye Devletler tarafından gerekli düzeltici eylemler de dahil olmak üzere, ulusal akreditasyon kuruluşlarının karşılıklı tanınması ve emsal değerlendirmesi için koşulları belirleyecektir.
Bir Üye Devletin ulusal mevzuatı uyarınca kurulmuş bir başvuru sahibi, söz konusu Üye Devletin ulusal akreditasyon kuruluşundan bu Yönetmelik uyarınca akreditasyon vermesini talep eder. Bir Üye Devletin ulusal mevzuatı uyarınca yerleşik olmayan bir başvuru sahibi, bu Yönetmelik uyarınca akreditasyon sağlayan herhangi bir Üye Devletin ulusal akreditasyon kuruluşundan akreditasyon vermesini talep edebilir. Akreditasyon talepleri bir veya daha fazla CBAM faaliyet grubunu kapsayabilecektir.
Emsal değerlendirmesinin düzenleyicisi olarak tanınan kuruluş, CBAM için akreditasyon hizmeti sağlayan ulusal akreditasyon kuruluşlarının ve üçüncü bir ülkede yerleşik başvuru sahipleri için akreditasyon sürecini yürütebilecek ulusal akreditasyon kuruluşlarının bir listesini tutarak ulusal akreditasyon kuruluşları arasında bilgi alışverişini kolaylaştırır.
Üye Devletler ve yetkili idareler, emsal değerlendirmesinden başarıyla geçen ulusal akreditasyon kuruluşları tarafından sunulan hizmetlerin eşdeğerliğini tanır. Bu ulusal akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edilen doğrulayıcıların akreditasyon sertifikalarını kabul eder ve doğrulama raporlarını tanırlar.
Ulusal akreditasyon kuruluşları, düzenli olarak akran değerlendirmesine tabi tutulacaktır. Akran değerlendirmesinin düzenleyicisi olarak tanınan kuruluş, akran değerlendirmesi kriterlerini belirlemeyerek, akran değerlendirmesine tabi olan ulusal akreditasyon kuruluşunun; akreditasyon faaliyetlerini ve gereklilikleri karşılayıp karşılamadığını değerlendirmek için etkili ve bağımsız bir akran değerlendirme süreci yürütecektir.
Doğrulama sırasında, doğrulayıcı şunları değerlendirecektir:
-İşletmecinin emisyon raporunun eksiksiz olup olmadığı;
-İşletmecinin tesisin izleme planına uygun hareket edip etmediği;
-İşletmecinin emisyon raporundaki verilerin önemli yanlış beyanlardan arınmış olup olmadığı;
-İşletmecinin veri akışı faaliyetlerini, kontrol sistemini ve izleme ve raporlama performansını iyileştirmek için ilgili prosedürleri destekleyecek bilgilerin sağlanıp sağlanamadığı.
Doğrulayıcı, işletmecinin emisyon raporunda sağlanan diğer tüm bilgileri dikkate alarak, bildirilen gömülü emisyonları ve üretilen mallarla ilgili diğer verileri desteklemek için işletmeciden açık ve objektif kanıtlar elde edecektir.
İşletmecinin izleme planı, ilgili belgeler veya tesis, prosedürler ve süreçler veya akış şemalarının açıklaması, son doğrulamadan bu yana tesiste ve izleme planında yapılan tüm değişikliklerin kaydı; işletmecinin örnekleme planı, önceki raporlama dönemine ait ilgili doğrulama raporu ve emisyon raporu, tesiste kullanılan ancak üretilmeyen öncül maddelere ilişkin doğrulama raporları, öncül maddenin gerçek üretim zamanına ilişkin kanıt, öncül maddenin gömülü emisyonlarının hesaplanmasına dair gösterge, kullanılan veri tabanları ve veri kaynakları, doğrulamayı planlamak ve gerçekleştirmek için gerekli diğer ilgili bilgiler işletmeciden talep edilecektir.
Doğrulayıcı, doğrulama süreci sırasında bir veya daha fazla uygun zamanda, ölçüm cihazlarının ve izleme sistemlerinin işleyişini değerlendirmek, görüşmeler yapmak, gerekli görülen faaliyetleri yürütmek ve işletmecinin raporunun önemli yanlış beyanlardan arınmış olup olmadığına karar vermek için yeterli bilgi ve kanıt toplamak amacıyla işletmecinin emisyon raporunda belirtilen malların üretildiği tesiste fiziksel bir saha ziyareti gerçekleştirecektir. Risk analizi sonuçlarına dayanarak, doğrulayıcı, veri akışı faaliyetlerinin ve kontrol faaliyetlerinin ilgili bölümlerinin şirket merkezi ve diğer saha dışı ofisler gibi başka yerlerde yürütülüp yürütülmediği de dahil olmak üzere, ek konumlara ziyaret gerekip gerekmediğine karar verecektir.
Yönetmelik 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Taslak Yönetmelik: CBAM Akreditasyon Yönetmeliği Taslağı
Gelişmeleri takip etmek için SKDM (CBAM) bilgilendirme ağımıza kaydolun: SKDM Bilgilendirme Ağı