Haber tarihi: 10.09.2025
Net sıfıra giden yolda emisyon ticareti sistemleri (ETS), ekonomik büyüme ile emisyon azaltımını dengede tutan stratejik bir politika aracı olarak giderek daha fazla öne çıkıyor. Karbonun fiyatlanması, işletmelere öngörülebilir bir dönüşüm sinyali verirken inovasyonu teşvik ediyor ve kamu politikalarının etkinliğini artırıyor.
2025 Yılı “ICAP Emissions Trading Worldwide Status” Raporunda ortaya konulan küresel tablo, ETS’ye yönelik yükselişi doğruluyor: 2025 itibarıyla dünyada 38 ETS faal; buna ek olarak geliştirme veya değerlendirme aşamasında 20 sistem daha bulunuyor. Küresel sera gazı emisyonlarının %23’ü bir ETS kapsamında değerlendiriliyor. İvmenin özellikle Brezilya, Hindistan, Endonezya, Türkiye ve Vietnam gibi gelişmekte olan ekonomilerde, dengeleme (offset) hükümleri ve yerli kredi mekanizmalarını merkeze alan yenilikçi tasarımlarla güçlendiği görülüyor. Öte yandan karbon kaçağı, siyasal gündemin üst sıralarındaki yerini korurken, AB ve Birleşik Krallık’ın Karbon Sınır Ayarlama Mekanizmaları (CBAM) rekabet gücünü korumak ve karbon kaçağını azaltmak için giderek daha kritik bir araç hâline geliyor. Bu çerçeve, ETS’lerin kapsama alanının genişletilmesi, tahsis ve açık artırma düzeneklerinin iyileştirilmesi ve sağlam bir izleme–raporlama–doğrulama (MRV) altyapısıyla desteklenmesiyle daha da etkinleşiyor.
Türkiye de bu küresel dönüşümün parçası olarak, uzun süredir beklenen pilot ETS’yi 2026’da başlatmaya hazırlanıyor. Başarılı bir uygulama için; net hedeflerle uyumlu üst sınır (cap) tasarımı, güçlü bir yasal-düzenleyici çerçeve, etkin bir kredi/offset mimarisi ve sektörlerle yakın istişare gerekiyor. Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi, yeşil dönüşümde hem rekabetçiliği hem de emisyon azaltımını birlikte ilerletecek güçlü bir kaldıraç olacaktır.
Kaynak:
ICAP (2025). Emissions Trading Worldwide: Status Report 2025.
https://icapcarbonaction.com/en/publications/emissions-trading-worldwide-icap-status-report-2025