Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan Su Verimliliği Yönetmeliği, Türkiye’nin su kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini sağlamak amacıyla çeşitli sektörlerde uygulanacak kuralları belirlemektedir. Yönetmelik, hem zorunlu hem gönüllü katılımcılara yönelik farklı seviyelerde su verimliliği belgeleri öngörmektedir. Bu belgeler; Mavi, Yeşil ve Turkuaz olmak üzere üç seviyeye ayrılır. Her belge, su tasarrufu ve verimliliğini arttırırken sektörel ihtiyaçlara özel kriterlerin karşılanmasını hedefler. Belge seviyeleri, kurumların su yönetim performansını iyileştirme sürecinde bir rehber niteliği taşır.
Kimler Hangi Belgeyi Almak Zorunda?
Yönetmelik kapsamında çeşitli sektörler ve kurumlar, belirlenen sürelerde su verimliliği sistemlerini kurmak ve Mavi, Yeşil veya Turkuaz Su Verimliliği Belgeleri almakla yükümlüdür.
Zorunlu Su Verimliliği Belgeleri ve Detaylar
| Sektör/Kurum | Belge Türü | Zorunluluk Süresi | Kriterler |
|---|---|---|---|
| Büyükşehir Belediyeleri ve Su Kanalizasyon İdareleri | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 3 yıl | İçme suyu kayıp oranı %25’ten düşük, atık suyun %10’u yeniden kullanılmalı. |
| İl Belediyeleri (Büyükşehir Dışı) | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | İçme suyu kayıp oranı %30’dan düşük olmalı. |
| Nüfusu 50.000 üzeri İlçe Belediyeleri | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | Su ölçüm ve izleme sistemleri kurulmalı. |
| Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) | Yeşil Su Verimliliği | 5 yıl (Gerekli durumda 7 yıl) | Toplam su kullanımının %5’i geleneksel olmayan kaynaklardan sağlanmalı. |
| Endüstriyel Tesisler (NACE Kodları ile tanımlı) | Yeşil Su Verimliliği | 5 yıl (Gerekli durumda 7 yıl) | NACE koduna uygun su verimliliği teknikleri uygulanmalı. |
| 500 ha üzeri Sulama Tesisleri | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | Modern basınçlı sulama yöntemleri kullanılmalı. |
| Turizm İşletmeleri (250+ odalı) | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | Gri su ve yağmur suyu hasadı yapılmalı, su tasarruflu ekipman kullanılmalı. |
| Havalimanları | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | Su kullanımında verimlilik sağlayan sistemler ve ekipmanlar kullanılmalı. |
| Üniversite Kampüsleri | Yeşil Su Verimliliği | En fazla 5 yıl | En az %30 kurakçıl peyzaj uygulamaları yapılmalı, su ölçüm sistemleri kurulmalı. |
Gönüllü Su Verimliliği Belgeleri
| Katılımcılar | Belge Türü | Kriterler |
|---|---|---|
| Tüm Sektörler | Turkuaz Su Verimliliği | Atık suyun %25’i yeniden kullanılmalı, TS ISO 46001 ve TS EN ISO 14046 standartlarına uyum sağlanmalı. |
Belge Seviyeleri ve Kriterler
•Mavi Su Verimliliği Belgesi: İlk adım olarak minimum kriterlerin sağlandığı belgeler arasında yer alır. Bu belge, temel seviyede su verimliliği uygulamalarını kapsar ve gereklilikler daha sade tutulmuştur.
•Yeşil Su Verimliliği Belgesi: Su yönetimi konusunda daha gelişmiş çözümler ve stratejileri temsil eder. Bu seviyede belediyeler, endüstriyel tesisler ve diğer büyük su kullanıcıları su kayıplarını azaltma, geleneksel olmayan su kaynaklarını kullanma gibi daha karmaşık kriterleri yerine getirmelidir.
•Turkuaz Su Verimliliği Belgesi: En yüksek standartların ve gönüllülük esasına dayalı bir liderlik seviyesini ifade eder. Bu belge için atık suyun geri kazanım oranları, iklim dostu uygulamalar ve uluslararası su ayak izi standartlarına uyum gibi ileri düzey kriterler aranır.
Yönetmelik ile Amaçlananlar
•Su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı: Kentsel, endüstriyel ve tarımsal alanlarda su verimliliği stratejilerinin uygulanması.
•Farkındalık ve eğitim çalışmaları: Toplumda su tasarrufu bilincinin yaygınlaştırılması.
•Geleneksel olmayan su kaynaklarının kullanımı: Atık su, gri su ve yağmur suyu gibi alternatif kaynakların devreye alınması.
Bu belgelerle su kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi ve iklim değişikliğine uyum sağlanması hedeflenmektedir.
Uygulama Takvimi
| Kurum/İşletme Türü | Sistem Kurulumu İçin Son Tarih | Ek Detaylar |
|---|---|---|
| Büyükşehir Belediyeleri ve Su Kanalizasyon İdareleri | 18 ay | İçme suyu kayıplarını azaltmaya yönelik sistemlerin kurulması zorunludur. |
| İl Belediyeleri (Büyükşehir dışı) | 21 ay | İzleme ve ölçüm sistemlerinin devreye alınması gereklidir. |
| 50.000 üzeri nüfuslu İlçe Belediyeleri | 24 ay | Sektörel su verimliliği planlarının hazırlanması ve uygulanması beklenir. |
| Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) | 18 ay | Endüstriyel su verimliliği kriterlerine uyumlu planların oluşturulması gerekir. |
| Endüstriyel Tesisler (50+ çalışan) | 18 ay | NACE kodlarına uygun tekniklerin uygulanması gerekmektedir. |
| 500 hektar üzeri sulama tesisleri | 21 ay | Modern basınçlı sulama yöntemlerinin entegrasyonu zorunludur. |
| Turizm İşletmeleri (100+ oda) | 21 ay | Gri su kullanımı ve yağmur suyu hasadı gibi uygulamalar devreye alınmalıdır. |
| Üniversite Kampüsleri | 21 ay | Kurakçıl peyzaj uygulamaları ile su tasarruf sistemlerinin kurulması hedeflenir. |
Bu takvim, su verimliliği yönetmeliği kapsamında belirlenen yükümlülerin ilgili sistemleri belirlenen sürelerde kurmasını zorunlu kılmaktadır.
Detaylı bilgi için tıklayınız.