17 Ocak 2025 tarihli ve 32785 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Sürdürülebilirlik Denetimi Yönetmeliği”, Türkiye’de şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) alanlarındaki uygulamalarını izleme, raporlama ve denetleme süreçlerini standartlaştırmayı amaçlamaktadır. Bu yönetmelik, ESG kriterlerini temel alarak, şirketlerin sorumluluklarını daha net bir şekilde tanımlamalarına ve bu süreçlerin şeffaf bir şekilde yürütülmesine yardımcı olacak önemli yenilikler sunmaktadır.
Yönetmeliğin Temel Hedefleri
• Şirketlerin sürdürülebilirlik kriterlerine uyumlarını etkin bir şekilde denetlemek ve bu uyumu artırıcı teşvikler sunmak.
• Bağımsız denetim kuruluşlarının yetkilendirilmesi ve bu kuruluşların uluslararası denetim standartlarına uygun şekilde faaliyet göstermesini sağlamak.
• Sürdürülebilirlik raporlamasını zorunlu hale getirerek şeffaflığı artırmak ve topluma hesap verebilirlik mekanizmalarını güçlendirmek.
• Çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) alanlarında ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet edebilirliği teşvik etmek.
Sürdürülebilirlik Denetiminin Esasları
• Sürdürülebilirlik denetimleri, şirketlerin çevreye olan etkilerini, toplum üzerindeki sorumluluklarını ve yönetim süreçlerindeki şeffaflıklarını ölçmeyi amaçlar.
• Denetim sürecinde, ESG kriterleri temel alınmakla birlikte, enerji tüketimi, karbon salınımı, atık yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği gibi konular detaylı bir şekilde ele alınır.
• Denetim sonuçları, şirketlerin performansını değerlendiren kapsamlı raporlar şeklinde hazırlanır. Bu raporlar hem kamuoyuna hem de ilgili kurumlara açıklanır.
• Denetimler, şirketlerin eksik yönlerini belirleyerek bu alanlarda nasıl gelişim sağlayabileceklerine dair öneriler sunar ve şirketlerin uzun vadeli sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına rehberlik eder.
Yetkilendirme Süreci
• Denetim yapacak bağımsız kuruluşların, yetkilendirme başvurularını belirli bir prosedür doğrultusunda yapmaları gerekmektedir.
• Yetkilendirme kriterleri arasında, kuruluşun teknik kapasitesi, uzman kadrosu ve uluslararası standartlara uyum düzeyi bulunmaktadır.
• Yetkilendirilmiş kuruluşlar, düzenli olarak denetlenir ve belirlenen standartlara uyum sağlamayan kuruluşların yetkileri iptal edilebilir.
Bağımsız Denetim ve Denetçilik Sınavları
Yönetmelik, bağımsız denetçilik alanında yetkinlik artırıcı önemli değişiklikler içermektedir. Bu kapsamda:
• Bağımsız denetim sınavlarının kapsamı genişletilmiştir.
• Sınav içeriği; Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları, Kurumsal Yönetim İlkeleri, Sürdürülebilirlik Raporlaması ve ESG kriterlerini kapsamaktadır.
• Denetim kuruluşlarının, faaliyetlerini belirli bir kalite yönetim sistemi çerçevesinde yürütmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Geçici Madde
Yönetmelikte yer alan geçici madde ile, mevcut sertifikalara sahip denetçilerin yeni şartlara uyum sağlayabilmesi için bir geçiş süresi tanınmıştır. Bu maddeye göre:
• Yönetmeliğin yayımlanmasından önce alınan sertifikalar, belirlenen tarihe kadar geçerli sayılacaktır.
• Bu süre zarfında denetçilerin yeni yönetmelik şartlarına uygun eğitim ve sertifikasyon programlarını tamamlamaları gerekecektir.
Uygulama ve Beklentiler
Yönetmelik kapsamında belirli büyüklükteki şirketlerin, yıllık sürdürülebilirlik raporları hazırlamaları zorunlu kılınmıştır. Bu raporların:
• Bağımsız denetim kuruluşları tarafından incelenmesi,
• Uyum ve ilerleme seviyelerinin kamuoyuna açıklanması gerekmektedir.
Değerlendirme
Yönetmelik, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine uyum sağlaması için önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. İş dünyası temsilcileri ve uzmanlar, bu düzenlemenin uluslararası yatırımcıların ilgisini artıracağını ve şeffaflığı destekleyeceğini vurgulamıştır.
Kaynak; Sürdürülebilirlik Denetimi Yönetmeliği
Haber Tarihi: 17.01.2025