Blog Yazıları

YEŞİL HİDROJEN

Yenilenebilir enerji ile üretilmiş olan hidrojene yeşil hidrojen denilmektedir. Hidrojen ulaşım, enerji, sanayi ve kimyasal madde üretimi pek çok alanda kullanılabilmektedir. Elektrik üretimi ve araba, uçak, gemi gibi ulaşım araçlarında yakıt olarak; ev ve işletmelerde ısınma kaynağı olarak; cam endüstrisi, çelik endüstrisi gibi üretimlerin proseslerinde ve gübre, temizlik ürünü gibi kimyasalların üretiminde hammadde olarak kullanılabilir. Dünyada yaygınlaşan Net Sıfır Emisyon hedefleri kapsamında sera gazı salınımını azaltmak için çeşitli kaynaklara yönelim başlamıştır. Yeşil hidrojen kullanımının yaygınlaşması bu yönelim için önemli bir adımdır. Hidrojenin üretilebilmesi için birincil bir enerji kaynağı gerekmektedir. Hidrojenler enerji kaynaklarına göre isimlendirilmektedir. Yeşil, pembe, turkuaz, mavi, gri ve kahverengi olmak üzere 6 adet hidrojen çeşidi bulunmaktadır. Karbon ayak izleri yeşil, pembe, turkuaz, mavi, gri ve kahverengi sıralamasında artmaktadır. Yeşil hidrojeni diğerlerinden ayıran en önemli farkı üretiminde suyun elektrolizi sırasında yenilenebilir enerji kullanılmasıdır.

Hidrojene duyulan ihtiyaç yeni bir durum değildir. Ancak üretilen hidrojenin büyük bir kısmı halen fosil yakıt kaynaklıdır. Yeşil hidrojenin üretimi, taşınması ve depolanması maliyetli bir durumdur. Maliyetine ek olarak altyapı gerektirmektedir. Yeşil hidrojen dağıtımı için doğal gaz altyapısının kullanılması bir alternatiftir. Burada doğal gaz hattına hidrojen eklenmesiyle başlanılıp ardından artan altyapı çalışmalarıyla hatların hidrojen taşımaya uygun hale dönüştürülmesi ve yeni hatlar oluşturulması konu edilmiştir. Ek olarak hidrojen taşıma araçları, deniz yolu ile taşıma çalışmalarının da gerçekleştirileceği bildirilmiştir. Yapılacak ilk adım hidrojen enerjisinin yerinde kullanımı olmaktadır. Depolama için ise organik kimyasallar ve depolama silindirleri gibi yöntemler bulunmaktadır. Büyük ölçekteki depolamalar için ise yeraltı depolama sistemleri uygulanmaktadır. Artan teknoloji ile yöntemler ve ekipmanların geliştirilmesi üzerine çalışılmaktadır. Türkiye yüksek yenilenebilir enerji potansiyeline sahip olması ve santral kurum maliyetlerinin Avrupa’ya göre daha uygun olması nedeniyle yüksek potansiyele sahiptir. Türkiye’nin yeşil hidrojen üretim maliyetini düşürmek ve kurulu güç kapasitesinin artması hedefleri vardır. Uygun teşvikler, teknik standartlar, mevzuatlar ve eğitimler ile yeşil hidrojen kullanımının arttırılması gerekmektedir.

Referanslar

“TÜRKİYE HİDROJEN TEKNOLOJİLERİ STRATEJİSİ VE YOL HARİTASI”, (2023, 19 Ocak), T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 22.02.2023 tarihinde https://enerji.gov.tr/Media/Dizin/SGB/tr/Kurumsal_Politikalar/HSP/ETKB_Hidrojen_Stratejik_Plan2023.pdf adresinden erişilmiştir.

“Green Hydrogen: A key investment for the energy transition”, (2022, 23 Haziran), World Bank. 22.02.2023 tarihinde https://blogs.worldbank.org/ppps/green-hydrogen-key-investment-energy-transition adresinden erişilmiştir.

Yeşil Hidrojen Raporu, (2020, Kasım), World Energy Council Turkey. 22.03.2023 tarihinde https://www.dunyaenerji.org.tr/wp-content/uploads/2020/11/Yesil-Hidrojen-Raporu.pdf adresinden erişilmiştir.

Elif İrem ERCAN
Çevre Mühendisi