Karbon Yakalama ve Depolama (CCS), gezegenimizin en büyük sorunlarından biri olan iklim değişikliği sorununun çözümü için geliştirilen tekniklerin genel adı olarak bilinmektedir. CCS teknolojileri ile iklim değişikliği etkilerinin direk olarak azaltılması beklenilmekte ve geçtiğimiz yıllarda bu konudaki Araştırma-Geliştirme çalışmaları hız kazanmıştır.
Karbon Yakalama ve Depolama teorikte üç ana aşamayı kapsamaktadır. İlk aşamada, havadaki karbondioksit emisyonları tutularak sıvı yakıt haline getirilir. İkinci aşamada, sıvı yakıt haline gelen karbondioksit uygun yöntemlerle fosil yakıt potansiyeli yüksek toprakların bulunduğu bölgelere taşınır. Üçüncü ve son aşamada ise karbondioksit yakıtı yerin altına gömülür. Bu sayede, havadan yakalanan karbondioksit emisyonları yerin altında depolanmakta ve havadaki karbondioksit emisyonları azaldığı için iklimdeki ısınma eğilimini tersine çevrilmesi planlanmaktadır.
Karbon Yakalama ve Depolama (CSS) Çalışma Prensibi
Karbon Yakalama ve Depolama teknolojilerinin temeli aslında yaklaşık 45 yıl önce atılmış ve CSS’nin her bileşeni yıllardır ticari ölçekte kullanılmaktadır. CSS konusunda küresel ölçekte Global CSS Institute faaliyet göstermektedir. Enstitünün 2022 yılında yayınladıkları rapora göre, 2022 yılının sonunda dünya genelinde 194 büyük ölçekli CSS tesisi faaliyet göstermeye başlamıştır. Yine aynı rapora göre, 194 CSS projelerinin karbondioksit yakalama kapasitesi 2022 yılında 244 milyon olarak hesaplanmıştır [Global CSS Institute, 2022 Status Report].
Bu projelerin dışında, Avrupa içinde Danimarka önderliğinde Greensand adında bir proje geliştirilmişti. Karbon yakalamadan depolamaya kadarki CSS değer zinciri fizibilitesinin görülebileceği ilk ve tek projedir. Greensand Projesi ile; 2025 ve 2026 senelerinde yılda yaklaşık 1,5 milyon ton, 2030 yılına kadar ise 8 milyon tona kadar karbondioksit depolanması planlanmaktadır. Proje, Danimarka devleti tarafından Enerji Teknolojisi Geliştirme ve Gösterim Programı – EUDP aracılığıyla desteklenmektedir.
8 Mart 2023 tarihinde ilk kez sınır ötesi deniz aşırı karbondioksit taşımacılığı başlatılarak CSS projesinin resmi olarak ikinci temel aşaması başlatılmıştır. Taşımacılık aşaması dün Avrupa Komisyonu tarafından resmi olarak duyurulmuştur.
Duyuru haberi için: www.ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/speech_23_1546
Proje detayları için: www.projectgreensand.com