Tüketim noktasından kullanılan ürün veya parçaların üreticiye doğru hareketi ile geri kazanım, yeniden üretim veya bertaraf amacı taşıyan faaliyet tersine lojistik olarak isimlendirilmektedir. Bu sürecin kullanıldığı sektörlere demir-çelik, otomotiv, elektronik ve ilaç sektörü örnek verilebilir. Lojistik faaliyetler, doğrudan ve dolaylı olarak doğal ve maddi kaynakların tüketildiği faaliyetlerdir. Tersine lojistik ve yeşil lojistik gibi uygulamalarla kaynakların korunması hem çevresel hem de ekonomik olarak önem arz etmektedir.
Tersine Lojistik Örnekleri
Tersine lojistik, sadece kullanılan ürünlerin geri kazanım ve/veya bertarafı ile değil; çeşitli sebeplerle son kullanıcı ile buluşamayan ve depolarda bekleyen ürünlerin son kullanma tarihleri geçmeden üreticiye geri gönderimi ve böylece ekonomiye tekrar kazandırılması gibi farklı uygulamalarla ortaya çıkmaktadır. Bunun dışında çeşitli sebeplerle geri iade oranları özellikle e-ticaret faaliyetlerinde oldukça yüksektir. Hatalı üretilen, üretim veya sevkiyat esnasında hasarlanan ve yanlış teslim edilen ürünlerin tekrar üreticiye ulaştırılarak değerlendirilmesi ile imhanın önüne geçilmesi tersine lojistik faaliyetlere örnek olarak verilebilir.
Yeşil Lojistik Uygulamaları ve Tersine Lojistik İlişkisi
Tersine lojistik, yeşil lojistik faaliyetleri destekleyen bir uygulama olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin; yeşil lojistik kapsamında yapılacak bir yeşil paketleme faaliyeti tersine lojistik ile geri dönüşüm anlamında bütünleşebilir. Tersine lojistik uygulamalarının mümkün olmadığı sektör ve faaliyet dallarında yeşil lojistik uygulamaları aksatılmamalıdır.
-Stok fazlası ürünlerin sisteme tekrar sokulması ile yeniden üretmenin yaratacağı işçilik, hammadde, enerji gibi maliyetlerden tasarruf sağlanır. Kaynak tüketiminin azaltılması ayrıca çevresel fayda sağlar.
-Normal şartlarda imha edilecek ürünler geri kazanılır; böylece hammadde ihtiyacı azalır.
-Kullanılan ürünlerin geri dönüşümü ile maliyetlerde azalma ve doğal kaynakların korunması sağlanır.
-Geri dönüştürülemeyecek ürünlerin kontrollü bir şekilde bertarafı ile çevresel fayda sağlanır.
-İade ve değişim gibi konularda satış sonrası destek sağlanan müşterilerin memnuniyeti artar.
-Günümüz müşterisi nezdinde firmaların yarattığı çevresel faydaları ortaya koyması oldukça önemlidir. Tersine lojistik ve yeşil lojistik faaliyetler yürüterek hem değer zincirinizde fark yaratabilir hem de müşteri memnuniyetinizi ve pazar payınızı artırabilirsiniz.