Türkiye, Avrupa Birliği Taksonomisi ile uyumlu bir Ulusal Yeşil Taksonomi Mevzuatı yayımlama hazırlığında.
AB Taksonomisi Nedir?
Avrupa Birliği Taksonomisi (The EU Taxonomy), çevresel açıdan sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin bir listesini oluşturan bir sınıflandırma sistemidir. AB taksonomisi, şirketlere, yatırımcılara ve politika yapıcılara, hangi ekonomik faaliyetlerin çevresel olarak sürdürülebilir kabul edilebileceği tanımlar; böylece gerçekten sürdürülebilir olan yatırımların finansmanı sağlanır.
Taksonomi Yönetmeliği 22 Haziran 2020 tarihinde Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde yayımlanmış ve 12 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir. AB taksonomisi ile;
-
Yatırımcıların “green washing” (yeşil aklama, yeşil boyama, badana, yıkama) konusunda korunması,
-
Şirketlerin daha iklim dostu olmaları, sürdürülebilir faaliyetlerin teşvik edilmesi,
-
Yatırımların en çok ihtiyaç duyulan yerlere kayması amaçlanmıştır.
AB Taksonomisi Çevre Hedefleri
Taksonomi kapsamında şirketler için altı çevresel hedef belirlenmiştir:
-
İklim değişikliğini azaltma
-
İklim değişikliğine uyum
-
Su ve deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve korunması
-
Döngüsel ekonomiye geçiş
-
Kirlilik önleme ve kontrol
-
Biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin korunması ve restorasyonu
AB Taksonomisi Sınıflandırma Kriterleri
AB Taksonomisi ile uyum sağlamak isteyen şirketlerin başarılı olabilmesi için karşılaması gereken 4 kapsayıcı koşul bulunmaktadır.
-
Yukarıda belirtilen çevresel hedeflerden en az bir tanesine önemli ölçüde katkı sağlamak
-
Çevresel hedeflere zarar verilmemesi
-
Asgari güvenlik önlemlerine uygun olması
-
Teknik gözlem kriterlerine uygunluğun sağlanması
Türkiye Ulusal Yeşil Taksonomi Mevzuatı
Bakan Kurum’un “Sera gazı azaltımı noktasında emisyon ticareti sistemini hayata geçiriyoruz ve bu çerçevede de yine Avrupa Birliği ile uyumlu olmasını önemsiyoruz. Yeşil finansmanın artırılması, yeşil yatırımlarla bu noktada buluşması için de Türkiye’nin yeşil taksonomisini oluşturuyoruz. Yatırımların fırsata dönüştürüldüğü, tüm yatırımların tartışıldığı bir ortamı da oluşturacağız.” sözleriyle haberini verdiği Türkiye Yeşil Taksonomisi ile ilgili güncel gelişmeler var.
Gelişmeler: İklim Şurası Kararlarında Yeşil Taksonomi
25 Şubat 2022’de alınan İklim Şurası kararlarında sürdürülebilir ekonomik faaliyetleri sınıflandırmak üzere ulusal taksonomi mevzuatının oluşturulacağı duyuruldu. Yeşil finansman başlığı altında verilen 112. kararda “Ulusal yeşil taksonomi mevzuatının hazırlanması amacıyla bir “Teknik Uzman Grubu” oluşturulmalı ve mevzuat hazırlıkları 2023 yılı sonuna kadar tamamlanmalıdır.” şeklinde ifade edildi.
Orta Vadeli Programda Ulusal Yeşil Taksonomi
Aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Orta Vadeli Program (2023-2025)’da uluslararası ortak bir sınıflandırma sistemi ile uyumlu ve ülkemizin özgün ihtiyaçlarını gözeten bilimsel temelli Ulusal Yeşil Taksonomi Mevzuatının hazırlanacağı duyuruldu.
Şirketler İçin Taksonomi Neden Önemli?
Çevreye değer veren ve sürdürülebilir projeleri finanse etmek isteyen yatırımcıları çekmek için şirketlerin taksonomi doğrultusunda çalışmalarını yönlendirmesi gerekiyor. Sadece yatırımcılar değil aynı zamanda finansal kuruluşlar da portföylerini sürdürülebilir ve taksonomiye dahil yatırımları önceliklendirerek oluşturuyorlar. AB taksonomisi ile uyumlu hale gelerek finansman sağlayabilir, aynı zamanda şirket olarak prestij kazanabilirsiniz. Türkiye de Avrupa ile uyumlu bir ulusal taksonomi mevzuatı hazırlığında olduğu için bu konuda farkındalık sahibi olmak, geç kalmadan risk ve fırsatları değerlendirerek yönetsel kararlar almak önemli.
Referanslar
https://finance.ec.europa.eu/sustainable-finance/tools-and-standards/eu-taxonomy-sustainable-activities_en
https://eu-taxonomy.info/ Erişim Tarihi: 13.09.2022
Melisa Naz Kasım
Sürdürülebilirlik Danışmanı / Çevre Mühendisi