Ulusal yeşil sertifika sistemi başlıklı birinci yazımızda, genel bakış ile başlayıp, kapsam, tipoloji, modül, tema, kriterler, derecelendirme sistemi ile zorunlu ve zorunlu/puanlı kriterler anlatısıyla bitirmiştik. Aynı başlık ile devam edeceğimiz birinci yazımızın devamı niteliğindeki bu yazımızda kredi dağılımları, kredilendirme esasları, modül kredi şartları ve isteğe bağlı kriterlerin seçimine değinerek geçer dereceli sertifika şartlarının sağlanması konusunu değerlendireceğiz.
Kredi dağılımları ve kredilendirme esasları;
Yeşil Sertifika dereceleri, kazanılan toplam ağırlıklı kredi miktarına göre belirlenir. Aşağıda detaylı olarak açıklanan modüllerin her birinden en yüksek 100 kredi alınabilmektedir. Her bir modülde kazanılan toplam krediler, kendi modüllerine ait ağırlık katsayılarıyla çarpılarak; ağırlıklı krediler elde edilir. Derecelendirmeye esas olan toplam ağırlıklı kredi miktarı ise; modüller için elde edilen ağırlıklı kredi miktarlarının toplanmasıyla elde edilir.
Ağırlık katsayıları, bina tiplerine göre farklılık göstermektedir. Aşağıdaki iki tabloda yeni ve mevcut binalar için modüllerin ağırlık katsayıları ve toplam ağırlıklı kredileri gösterilmektedir.
Yeni Binalar İçin Modül Ağırlıkları ve Kredileri
Mevcut Binalar İçin Modül Ağırlıkları ve Kredileri
Yeni ve mevcut bina katsayı, ağırlıklı kredi tabloları nasıl okunur; BBT’ni örnek alalım, yeni bina için konut katsayısı 0.15 olarak verilmiş ve BBT 01 K2 için 4 kredi, BBT 01 K4 içinse 10 kredi şeklinde belirlenmiş toplamda 14 kredi; 14×0.15=2,1 ağırlıklı kredi elde edilmiş olur. Bu matematik ile sertifika derecemizi belirleyeceğiz.
Modül kredi şartları;
Yeşil Sertifika bina sürecinin, mevcut bina kategorisi için belirlenen ve sertifika sürecine katkı sağlayacak ağırlıklı kredilerin farklılaşması durumundan bir önceki yazımızda bahsetmiştik. Hatırlatma amaçlı tabloyu yeniden vererek GEÇER dereceli sertifika için kriterler ve kredi durumunu değerlendirelim…
Aşama 1: Geçer, Aşama 2: İyi, Aşama 3: Çok İyi, Aşama 4: Ulusal Üstünlük
Yeşil Sertifika Mevcut Bina Derecelendirme Sistemi, Modüller, Kriterler ve Kredileri
Zorunlu kriterler; sertifika derecenizin beklentisi olan zorunlu kriterlerin sağlanması gerekmektedir.
Modül dağılımlarına göre ağırlıklı kredi şartlarının ofis binaları örneklemi;
Yukarıda vermiş olduğumuz tabloda mevcut binalar için GEÇER dereceli sertifika; BBT- 2 ağırlıklı kredi, YMD- 3 ağırlıklı kredi, İOK- 4 ağırlıklı kredi, EKV- 3 ağırlıklı kredi, SAY- 4 ağırlıklı kredi olmak üzere 5 ana modülden sağlanması beklenen 16 ağırlıklı kredi şartı için;
Bütünleşik Bina Tasarım, Yapım ve Yönetimi (BBT) ana modülünden beklenen 2 ağırlıklı kredi için kriterlerimizi belirleyelim;
BBT 01 K2 Yeşil Sertifika Uzmanının sürece dahil edilmesi
BBT 01 K4 Sürdürülebilir arazi ve ulaşım bağlantılarının seçimi
BBT 02 K2 Enerjiye ilişkin ön araştırma / analiz yapılması ve olası stratejilerin değerlendirilmesi
BBT 02 K3 Suya ilişkin ön araştırma / analiz yapılması ve olası stratejilerin değerlendirilmesi
BBT 01 K2 için 5 puan, BBT 01 K4 için 10 puan, BBT 02 K2 için 4 puan, BBT 02 K3 için 4 puan olarak belirlenmiştir.
Mevcut ofis binaları için katsayı 0.10 olduğuna göre; 23×0.10= 2,3 ağırlık kredi oluyor. BBT modülü için şart koşulu olan 2 ağırlıklı kredi sağlanmış oluyor.
İç Ortam Kalitesi (İOK) ana modülünden beklenen 4 ağırlıklı kredi için kriterlerimizi belirleyelim;
İOK 04 K1 Doğal veya mekanik havalandırma yöntemlerinde iç mekan konforunu sağlayacak ölçüde TS EN 16798-1 standardına uygun taze hava girişinin sağlanması
Bu zorunlu/puanlı olan kriter için 25 puan verilmektedir.
Mevcut ofis binaları için katsayı 0.20 olduğuna göre; 25×0.20= 5,0 ağırlık kredi oluyor. İOK modülü için şart koşulu olan 4 ağırlıklı kredi sağlanmış oluyor.
Yapı Malzemesi ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YMD) ana modülünden beklenen 3 ağırlıklı kredi için kriterlerimizi belirleyelim;
YMD 05 K1 Yapı malzemelerin en fazla 200 km çap içerisindeki alandan temin edilmesi
YMD 07 K1 Bakım onarım sıklığı
YMD 07 K2 Dayanıklı mimarı tasarım
YMD 05 K1 için 6 puan, YMD 07 K1 için 6 puan, YMD 07 K2 için 8 puan olarak belirlenmiştir.
Mevcut binalarda ofis için katsayı 0.16 olduğuna göre; 20×0.16= 3,2 ağırlık kredi oluyor. YMD modülü için şart koşulan 3 ağırlıklı kredi sağlanmış oluyor.
Enerji Kullanımı ve Verimliliği (EKV) ana modülünden beklenen 3 ağırlıklı kredi için kriterlerimizi belirleyelim;
EKV 01 K1 Ağırlıklı enerji performansının arttırılması (Referans binaya göre enerji tüketimi ve CO2 salımı ağırlıklı iyileştirme oranı)
Bu zorunlu/puanlı kriter için 75 puan verilmektedir.
Mevcut binalarda ofis için katsayı 0.30 olduğuna göre; 75×0.30= 22,5 ağırlık kredi oluyor. EKV modül için şart koşulan 3 ağırlıklı kredi sağlanmış oluyor.
Su ve Atık Yönetimi (SAY) ana modülünden beklenen 4 ağırlıklı kredi için kriterleri belirleyelim;
SAY 01 K1 Suyun verimli ve etkin kullanımı için uygun armatür ve donatıların seçilmesi (referans binaya göre iyileştirme oranı)
SAY 01 K2 Su dağıtımında kayıp ve kaçakların önlemesi/gerekli tedbirlerin alınması
SAY 01 K1 için 15 puan, SAY 01 K2 için 10 puan olarak belirlenmiştir.
Mevcut binalarda ofis için katsayı 0.24 olduğuna göre; 25×0.24= 6,0 ağırlık kredi oluyor. SAY modülü için şart koşulan 3 ağırlıklı kredi sağlanmış oluyor.
Zorunlu/puanlı ve modül kredi şartlarına uygun olarak 5 ana modülden yukarıda verilen kriterlere bağlı çalışma ile 39 ağırlıklı krediyi aşağıda vermiş olduğumuz modül dağılımları ile elde etmiş oluyoruz.
BBT 2,3 İOK 5,0 YMD 3,2 EKV 22,5 SAY 6,0
Birinci yazımızda zorunlu ve zorunlu/puanlı kriterleri incelemiştik ve gönüllü bina sahiplerinin beklenen tüm zorunlu kriterleri sağlayabileceklerini değerlendirmiştik. Bu defa ağırlıklı kredileri, modül kredi dağılımlarına/şartlarına bağlı olarak inceledik ve yine gönüllü bina sahiplerinin beklenen kriterleri sağlayabilecekleri sonucunu elde etmiş olduk.
Erkan KARAHASANOĞLU
Kentsel Tasarımcı – Peyzaj Mimarı